Mayıs ayında ABD Meteoroloji ve Oşinografi İdaresi (NAMA) olası bir güneş fırtınası uyarısı yayınladı. Güneşin üzerindeki çok sayıda nokta titreşti ve materyali doğrudan Dünya'ya doğru fırlattı.
Saatler sonra uyarının yerini bir uyarı aldı: 1'den 5'e kadar “G” ölçeğinde bir G4 fırtınası yaklaşıyordu. Bu hafta sonu güneş aktivitesi daha da güçlüydü ve Arizona'ya kadar güneydeki insanları şaşırtan kuzey ışıkları üretiyordu. Perde arkasında uzay hava durumu bilimciler, yaygın elektrik kesintileri veya iletişim arızaları gibi yıkıcı etki potansiyelinin minimumda tutulmasını sağlamak için gece gündüz çalıştılar.
NOAA'nın Uzay Hava Durumu Tahmin Merkezi'nin meteorolog ve operasyon müdürü Mike Bettwy'ye göre veri eksikliği, güneş fırtınalarını tahmin etmeyi zorlaştırabilir. Ajans bunu değiştirmek için çalışıyor: Salı günü SpaceX, ajansın, özellikle faaliyeti zirveye yaklaşırken, güneşin atmosferimiz üzerindeki etkisini izlemek üzere tasarlanmış uydu ailesinin en son üyesi olan GOES-U uzay aracını fırlatması planlanıyor. döngü.
Bay Bettwy, Haber'a uzay havasını tahmin etmenin temelleri ve Güneş'in çoğu zaman öngörülemeyen hava koşullarını anlamanın zorlukları hakkında konuştu. Bu konuşma, netlik sağlamak amacıyla düzenlendi ve özetlendi.
Uzay hava durumu tahmin sistemi nasıl çalışır?
Boulder ofisimiz dünya çapındaki birçok bölgesel gözlem merkezinden biridir. İsveç'te, Büyük Britanya'da ve Avustralya'da da başkaları var. Hepsi biraz farklı olan tahmin modellerimizi karşılaştırıp paylaşarak birlikte çalışıyoruz.
Dünyadaki hava durumuna benzer şekilde, önce fırtına uyarıları verilir ve ne bekleyeceğimiz konusunda daha emin olduğumuzda uyarı verilir. Hava durumu gerçekten gözlemlendiğinde uyarılar verilir.
Güneş'in birçok bilgisayar modelini üreten NASA'nın Ay'dan Mars'a Uzay Hava Durumu Analiz Ofisi ile düzenli olarak çalışıyoruz. NASA'nın Uzay Radyasyon Analiz Grubunu, Uluslararası Uzay İstasyonundaki astronotların radyasyona maruz kalma olasılığı konusunda uyarıyoruz.
Ayrıca olası sonuçlar hakkında enerji şebekesinin çalışır durumda kalmasını sağlayan North America Electric Reliability Corporation ile de her gün görüşüyoruz. Daha sonra ülke çapındaki ve Kanada'daki kendi yan kuruluşlarını bilgilendirirler.
Güneş aktivitesini izlemek için hangi araçlar kullanılır?
En yaygın olarak GOES-16 uydusunda Solar Ultraviyole Görüntüleyiciyi kullanıyoruz. Güneş yüzeyindeki sıcaklıkları izliyor ve bize güneş lekelerinin ve çevrelerinin evrimini gösteriyor.
Diğer iki önemli uydu ise NASA'nın Gelişmiş Kompozisyon Gezgini ve Derin Uzay İklim Gözlemevi'dir. Bunlar Dünya'dan yaklaşık 1,6 milyon kilometre uzaktadır. Kulağa çok uzak geliyor ama aslında güneşle aramızda 150 milyon kilometre var ve ondan akan plazma yüksek hızlarda hareket ediyor. Bu uydulara ulaştığında, bize bir şeyin çarpacağını bilmek için aslında yalnızca bir saatimiz veya daha az bir süremiz var.
Ek olarak, bir manyetometre sistemi, yani güneşin manyetik alanındaki değişiklikleri tespit eden ve tüm dünyaya dağıtılan sensörler vardır.
Tahmin sistemi nasıl geliştirilebilir?
Daha fazla uydu inanılmaz derecede faydalı olacaktır. İdeal durumda -ki bu hiçbir zaman gerçekleşmeyecek çünkü mali açıdan mümkün değil- Dünya ile Güneş arasında her milyon milde bir uydumuz olur. Daha fazla uyduyla, güneş malzemesinin bize yaklaştıkça nasıl geliştiğini ve değiştiğini görebildik.
Yeni GOES-U uydusu, Güneş'in görüntülerini yakalayacak ve bize hava tahminlerini destekleyecek yüksek çözünürlüklü veriler sağlayacak bir koronagrafa sahip olacak.
Uzay havasının daha iyi modelleri üzerinde de çalışmalar sürüyor. Dünyevi hava durumu hakkında çok miktarda veri var. Tonlarca gözlemle şımartıldık. Uzay havası söz konusu olduğunda buna sahip değiliz. Yalnızca bir veya iki önemli veri parçasıyla zor kararlar vermek zordur.
İzleme, uyarı ve alarm sistemimizi de değiştirmeye çalışıyoruz. Şu anda G5 uyarısı verme olanağımız yok. G4 uyarısı verdiğimizde teknik olarak bu G4 veya üzeri anlamına gelir. Ve uyarıları yalnızca G3'e kadar verebiliyoruz.
Bunu gözden geçirmek için uluslararası ortaklarımızla birlikte çalışıyoruz. Bu sadece daha hassas bir şekilde iletişim kurmamıza olanak sağlamakla kalmayacak, aynı zamanda teknik geçmişi olmayan kişilerin neden bahsettiğimizi anlamasını da kolaylaştıracaktır.
Ne olacağı tahmin edilemeyen güneşin insafına kaldığımızı bilmek korkutucu değil mi?
Bu cesaret kırıcı olabilir. Ancak son yıllarda güneşle yaşamayı öğrendik. Gücünü ve neler başarabileceğini öğrendik. Yetkililerin çoğu bununla başa çıkmak için uygun önlemleri aldı.
Gerçekten kötü bir fırtınada, etkinin planlanandan daha büyük olma ihtimali her zaman vardır. Geceleri bizi ayakta tutan kısım da bu. En kötü senaryoda bile her şeyin yoluna gireceğinden emin olmak istiyoruz.
En kötü senaryo nedir?
1859 Carrington Etkinliği, uzay havası söz konusu olduğunda tüm olayların orijinal olayı gibi bir şeydir. Bu, şimdiye kadar kaydedilen en yoğun jeomanyetik fırtınaydı ve dünya çapındaki iletişim üzerinde yaygın etkiler yarattı.
Bugün farklı bir dünyada yaşıyoruz. O zamandan beri teknoloji çok gelişti. Biz de buna hazırlanmaya çalışıyoruz. Başka bir Carrington olayı meydana gelirse altyapımızın (elektrik şebekesi, uydular, havacılık ve internet) çoğunlukla işlevsel kalmasını istiyoruz.
Güneş maksimum aktiviteye ulaştığında bizi neler bekliyor?
Güneş açıkça daha aktif evresine giriyor. Son güneş fırtınasından birkaç gün sonra, 2005'ten bu yana en güçlü güneş patlamalarından birini yaşadık. Bu patlamalar, Güneş'in batı tarafından uzaklaşmadan hemen önce aynı güneş lekesi kümesinden gelmişti.
Ancak solar maksimumun ne zaman gerçekleşeceğini, bu gerçekleşene kadar bilemeyiz. Genel kanaat 2024 sonu ile 2026 başı arasında olacağı yönünde. Önümüzdeki birkaç yıl içinde başka G4 etkinliklerinin yaşanma olasılığı oldukça yüksek. G5 faaliyetleriyle ilgili biraz daha belirsizlik var ama bunları tekrar deneyimleme şansı kesinlikle var.
Fırtına veya kasırga mevsimi için yaptığınız gibi uzay havasına da hazırlanabilirsiniz. Acil durum ekipmanını hazır bulundurun. Elektrik kesintilerine ve kesintilere hazırlıklı olun.
2003'teki Cadılar Bayramı fırtınası sırasında NASA'da çalıştım ve bundan çıkardığım ana sonuç, durumun daha kötü olabileceğiydi. Bugün, yani 20 yılı aşkın bir sürenin ardından, genel olarak çok daha iyi hazırlanmış durumdayız. Dolayısıyla Mayıs başında yaşanandan daha büyük bir olay yaşansa bile sonuçlarının nispeten küçük olacağını düşünüyorum.
Saatler sonra uyarının yerini bir uyarı aldı: 1'den 5'e kadar “G” ölçeğinde bir G4 fırtınası yaklaşıyordu. Bu hafta sonu güneş aktivitesi daha da güçlüydü ve Arizona'ya kadar güneydeki insanları şaşırtan kuzey ışıkları üretiyordu. Perde arkasında uzay hava durumu bilimciler, yaygın elektrik kesintileri veya iletişim arızaları gibi yıkıcı etki potansiyelinin minimumda tutulmasını sağlamak için gece gündüz çalıştılar.
NOAA'nın Uzay Hava Durumu Tahmin Merkezi'nin meteorolog ve operasyon müdürü Mike Bettwy'ye göre veri eksikliği, güneş fırtınalarını tahmin etmeyi zorlaştırabilir. Ajans bunu değiştirmek için çalışıyor: Salı günü SpaceX, ajansın, özellikle faaliyeti zirveye yaklaşırken, güneşin atmosferimiz üzerindeki etkisini izlemek üzere tasarlanmış uydu ailesinin en son üyesi olan GOES-U uzay aracını fırlatması planlanıyor. döngü.
Bay Bettwy, Haber'a uzay havasını tahmin etmenin temelleri ve Güneş'in çoğu zaman öngörülemeyen hava koşullarını anlamanın zorlukları hakkında konuştu. Bu konuşma, netlik sağlamak amacıyla düzenlendi ve özetlendi.
Uzay hava durumu tahmin sistemi nasıl çalışır?
Boulder ofisimiz dünya çapındaki birçok bölgesel gözlem merkezinden biridir. İsveç'te, Büyük Britanya'da ve Avustralya'da da başkaları var. Hepsi biraz farklı olan tahmin modellerimizi karşılaştırıp paylaşarak birlikte çalışıyoruz.
Dünyadaki hava durumuna benzer şekilde, önce fırtına uyarıları verilir ve ne bekleyeceğimiz konusunda daha emin olduğumuzda uyarı verilir. Hava durumu gerçekten gözlemlendiğinde uyarılar verilir.
Güneş'in birçok bilgisayar modelini üreten NASA'nın Ay'dan Mars'a Uzay Hava Durumu Analiz Ofisi ile düzenli olarak çalışıyoruz. NASA'nın Uzay Radyasyon Analiz Grubunu, Uluslararası Uzay İstasyonundaki astronotların radyasyona maruz kalma olasılığı konusunda uyarıyoruz.
Ayrıca olası sonuçlar hakkında enerji şebekesinin çalışır durumda kalmasını sağlayan North America Electric Reliability Corporation ile de her gün görüşüyoruz. Daha sonra ülke çapındaki ve Kanada'daki kendi yan kuruluşlarını bilgilendirirler.
Güneş aktivitesini izlemek için hangi araçlar kullanılır?
En yaygın olarak GOES-16 uydusunda Solar Ultraviyole Görüntüleyiciyi kullanıyoruz. Güneş yüzeyindeki sıcaklıkları izliyor ve bize güneş lekelerinin ve çevrelerinin evrimini gösteriyor.
Diğer iki önemli uydu ise NASA'nın Gelişmiş Kompozisyon Gezgini ve Derin Uzay İklim Gözlemevi'dir. Bunlar Dünya'dan yaklaşık 1,6 milyon kilometre uzaktadır. Kulağa çok uzak geliyor ama aslında güneşle aramızda 150 milyon kilometre var ve ondan akan plazma yüksek hızlarda hareket ediyor. Bu uydulara ulaştığında, bize bir şeyin çarpacağını bilmek için aslında yalnızca bir saatimiz veya daha az bir süremiz var.
Ek olarak, bir manyetometre sistemi, yani güneşin manyetik alanındaki değişiklikleri tespit eden ve tüm dünyaya dağıtılan sensörler vardır.
Tahmin sistemi nasıl geliştirilebilir?
Daha fazla uydu inanılmaz derecede faydalı olacaktır. İdeal durumda -ki bu hiçbir zaman gerçekleşmeyecek çünkü mali açıdan mümkün değil- Dünya ile Güneş arasında her milyon milde bir uydumuz olur. Daha fazla uyduyla, güneş malzemesinin bize yaklaştıkça nasıl geliştiğini ve değiştiğini görebildik.
Yeni GOES-U uydusu, Güneş'in görüntülerini yakalayacak ve bize hava tahminlerini destekleyecek yüksek çözünürlüklü veriler sağlayacak bir koronagrafa sahip olacak.
Uzay havasının daha iyi modelleri üzerinde de çalışmalar sürüyor. Dünyevi hava durumu hakkında çok miktarda veri var. Tonlarca gözlemle şımartıldık. Uzay havası söz konusu olduğunda buna sahip değiliz. Yalnızca bir veya iki önemli veri parçasıyla zor kararlar vermek zordur.
İzleme, uyarı ve alarm sistemimizi de değiştirmeye çalışıyoruz. Şu anda G5 uyarısı verme olanağımız yok. G4 uyarısı verdiğimizde teknik olarak bu G4 veya üzeri anlamına gelir. Ve uyarıları yalnızca G3'e kadar verebiliyoruz.
Bunu gözden geçirmek için uluslararası ortaklarımızla birlikte çalışıyoruz. Bu sadece daha hassas bir şekilde iletişim kurmamıza olanak sağlamakla kalmayacak, aynı zamanda teknik geçmişi olmayan kişilerin neden bahsettiğimizi anlamasını da kolaylaştıracaktır.
Ne olacağı tahmin edilemeyen güneşin insafına kaldığımızı bilmek korkutucu değil mi?
Bu cesaret kırıcı olabilir. Ancak son yıllarda güneşle yaşamayı öğrendik. Gücünü ve neler başarabileceğini öğrendik. Yetkililerin çoğu bununla başa çıkmak için uygun önlemleri aldı.
Gerçekten kötü bir fırtınada, etkinin planlanandan daha büyük olma ihtimali her zaman vardır. Geceleri bizi ayakta tutan kısım da bu. En kötü senaryoda bile her şeyin yoluna gireceğinden emin olmak istiyoruz.
En kötü senaryo nedir?
1859 Carrington Etkinliği, uzay havası söz konusu olduğunda tüm olayların orijinal olayı gibi bir şeydir. Bu, şimdiye kadar kaydedilen en yoğun jeomanyetik fırtınaydı ve dünya çapındaki iletişim üzerinde yaygın etkiler yarattı.
Bugün farklı bir dünyada yaşıyoruz. O zamandan beri teknoloji çok gelişti. Biz de buna hazırlanmaya çalışıyoruz. Başka bir Carrington olayı meydana gelirse altyapımızın (elektrik şebekesi, uydular, havacılık ve internet) çoğunlukla işlevsel kalmasını istiyoruz.
Güneş maksimum aktiviteye ulaştığında bizi neler bekliyor?
Güneş açıkça daha aktif evresine giriyor. Son güneş fırtınasından birkaç gün sonra, 2005'ten bu yana en güçlü güneş patlamalarından birini yaşadık. Bu patlamalar, Güneş'in batı tarafından uzaklaşmadan hemen önce aynı güneş lekesi kümesinden gelmişti.
Ancak solar maksimumun ne zaman gerçekleşeceğini, bu gerçekleşene kadar bilemeyiz. Genel kanaat 2024 sonu ile 2026 başı arasında olacağı yönünde. Önümüzdeki birkaç yıl içinde başka G4 etkinliklerinin yaşanma olasılığı oldukça yüksek. G5 faaliyetleriyle ilgili biraz daha belirsizlik var ama bunları tekrar deneyimleme şansı kesinlikle var.
Fırtına veya kasırga mevsimi için yaptığınız gibi uzay havasına da hazırlanabilirsiniz. Acil durum ekipmanını hazır bulundurun. Elektrik kesintilerine ve kesintilere hazırlıklı olun.
2003'teki Cadılar Bayramı fırtınası sırasında NASA'da çalıştım ve bundan çıkardığım ana sonuç, durumun daha kötü olabileceğiydi. Bugün, yani 20 yılı aşkın bir sürenin ardından, genel olarak çok daha iyi hazırlanmış durumdayız. Dolayısıyla Mayıs başında yaşanandan daha büyük bir olay yaşansa bile sonuçlarının nispeten küçük olacağını düşünüyorum.