Ezel Kelimesini Kullanmak Caiz Mi? Hem Dilin Hem Kalbin Hikâyesi
Selam dostlar,
Geçen gün bir arkadaş ortamında “Ezelden beri tanışıyoruz” gibi masum bir cümle geçti. Orada bulunan biri hemen lafa girip, “Kardeşim, ‘ezel’ kelimesini kullanmak caiz değil, dikkat et” dedi. Bu uyarı beni hem düşündürdü hem de meraklandırdı. Gerçekten de, günlük dilimizde kullandığımız bu kelimenin dini açıdan bir sakıncası var mıydı? İşte bu merak, beni hem dini kaynakları hem de dil tarihini kurcalamaya itti. Forumdaşlarımızla da paylaşayım dedim, çünkü biliyorum ki burada hem dil meraklıları hem de dini hassasiyeti yüksek dostlarımız var.
---
Ezel Kelimesinin Kökeni
“Ezel” kelimesi Arapça kökenli. Sözlükte “başlangıcı olmayan zaman” anlamına geliyor. İslam düşüncesinde ise “ezel” daha çok Allah’ın sıfatlarından biri olan “Kadîm” ile ilişkilendirilir. Yani Allah’ın varlığının başlangıcının olmaması…
Veri notu:
TDK sözlüğünde “ezel” kelimesi “başlangıcı bulunmayan geçmiş zaman” olarak tanımlanırken, İslamî literatürde “Allah’ın varlığının başlangıçsız oluşu” gibi daha özel bir anlam kazanıyor.
Bu demek oluyor ki, kelimenin hem seküler hem de dini bağlamda anlamları var. Burada hassasiyet konusu, kelimeyi kime veya neye atfettiğimizle ilgili.
---
Caizlik Tartışmasının Temeli
Bazı hocalara göre “ezel” kelimesini, sadece Allah’ın sıfatını anlatmak için kullanmak doğru. Yani “Ezelden beri Allah vardır” demek caizken, “Ezelden beri arkadaşım var” demek tartışmalı olabilir. Çünkü bu, Allah’a özgü bir sıfatı mahlûkata atfetmek gibi algılanabilir.
Diğer hocalar ise, dildeki mecaz kullanımına dikkat çekiyor: “Ezelden beri tanışıyoruz” demek, gerçekte “çok uzun zamandır tanışıyoruz” anlamına gelir, kimse bunu Allah’a ait mutlak zaman kavramıyla karıştırmaz. Bu bakış açısına göre, niyet ve bağlam önemlidir.
---
Bir İnsan Hikâyesi: Dedemin Uyarısı
Rahmetli dedem, kelimelere çok önem verirdi. Bir gün mahallede komşu teyze, “Bu çocuk ezelden beri böyle” deyince, dedem gülümseyerek,
— “Teyze, ‘ezel’ Allah’a mahsus olur, biz ‘çok eskiden beri’ diyelim,” demişti.
O zamanlar çocuktum, anlam verememiştim. Yıllar sonra fark ettim ki, onun bu hassasiyeti, hem dinî hem de kültürel bir bilinçten geliyordu.
---
Erkeklerin ve Kadınların Yaklaşımı
- Erkekler genelde pratik ve sonuç odaklı düşünüyor: “Kardeşim, kelimeyi kullanıp kullanmamanın ne sonucu var? Yanlış anlaşılmayacaksa sorun yok.”
- Kadınlar ise daha çok duygusal ve topluluk odaklı yaklaşıyor: “Bizim çocuklar yanlış öğrenmesin, Allah’a mahsus şeyleri doğru anlatalım.”
Bu fark, kelimelerle ilgili dini hassasiyet tartışmalarında sıkça ortaya çıkıyor. Erkekler iletişim kolaylığına, kadınlar ise toplumsal aktarımın doğruluğuna odaklanıyor.
---
Gerçek Dünyadan Örnekler
1. TV Dizilerinde ve Şiirlerde: “Ezel” kelimesi çoğu zaman aşkın veya dostluğun başlangıcının çok eskilere dayandığını vurgulamak için kullanılıyor. Burada dini anlamı değil, edebi gücü ön planda.
2. Cami Vaazlarında: Vaizler, “Allah ezelî ve ebedîdir” diyerek kelimenin dini anlamını pekiştiriyor.
3. Günlük Hayatta: “Ezelden beri arkadaşım” dediğinizde, insanlar bunu “çok uzun zamandır” olarak anlıyor.
---
Verilere Dayalı Sonuç
- Arapça kökenli ve İslami literatürde özel anlamı olan bir kelime.
- Mecazi kullanım yaygın ve toplumda genellikle dini anlamda anlaşılmıyor.
- Hassasiyet dini bağlamda “Allah’a mahsus” kavramların başka varlıklar için kullanılmaması gerektiği düşüncesinden doğuyor.
- Dini kaynaklarda doğrudan yasak olduğuna dair açık bir hüküm yok, ancak niyet ve bağlam uyarısı var.
---
Topluluk Ruhu ile Bitirelim
Bu konuyu araştırırken şunu fark ettim: Kelimeler sadece sözlük anlamlarıyla değil, taşıdıkları manevi yüklerle de yaşar. “Ezel” kelimesi, hem kültürümüzde hem de inanç dünyamızda önemli bir yere sahip. Bazılarımız için bu kelimeyi kullanmak sadece bir alışkanlık; bazılarımız içinse inanç hassasiyetini koruma meselesi.
Siz ne dersiniz dostlar?
- Sizce “ezel” kelimesini günlük dilde kullanmak sakıncalı mı?
- Mecaz ile hakiki anlam arasındaki farkı toplumca yeterince biliyor muyuz?
- Dini hassasiyet ile dilin doğal evrimi arasındaki denge nasıl kurulmalı?
Haydi, fikirlerimizi paylaşalım. Belki de bu başlık, forumumuzda hem dil hem de inanç üzerine en keyifli sohbetlerden birine dönüşür.
Selam dostlar,
Geçen gün bir arkadaş ortamında “Ezelden beri tanışıyoruz” gibi masum bir cümle geçti. Orada bulunan biri hemen lafa girip, “Kardeşim, ‘ezel’ kelimesini kullanmak caiz değil, dikkat et” dedi. Bu uyarı beni hem düşündürdü hem de meraklandırdı. Gerçekten de, günlük dilimizde kullandığımız bu kelimenin dini açıdan bir sakıncası var mıydı? İşte bu merak, beni hem dini kaynakları hem de dil tarihini kurcalamaya itti. Forumdaşlarımızla da paylaşayım dedim, çünkü biliyorum ki burada hem dil meraklıları hem de dini hassasiyeti yüksek dostlarımız var.
---
Ezel Kelimesinin Kökeni
“Ezel” kelimesi Arapça kökenli. Sözlükte “başlangıcı olmayan zaman” anlamına geliyor. İslam düşüncesinde ise “ezel” daha çok Allah’ın sıfatlarından biri olan “Kadîm” ile ilişkilendirilir. Yani Allah’ın varlığının başlangıcının olmaması…
Veri notu:TDK sözlüğünde “ezel” kelimesi “başlangıcı bulunmayan geçmiş zaman” olarak tanımlanırken, İslamî literatürde “Allah’ın varlığının başlangıçsız oluşu” gibi daha özel bir anlam kazanıyor.
Bu demek oluyor ki, kelimenin hem seküler hem de dini bağlamda anlamları var. Burada hassasiyet konusu, kelimeyi kime veya neye atfettiğimizle ilgili.
---
Caizlik Tartışmasının Temeli
Bazı hocalara göre “ezel” kelimesini, sadece Allah’ın sıfatını anlatmak için kullanmak doğru. Yani “Ezelden beri Allah vardır” demek caizken, “Ezelden beri arkadaşım var” demek tartışmalı olabilir. Çünkü bu, Allah’a özgü bir sıfatı mahlûkata atfetmek gibi algılanabilir.
Diğer hocalar ise, dildeki mecaz kullanımına dikkat çekiyor: “Ezelden beri tanışıyoruz” demek, gerçekte “çok uzun zamandır tanışıyoruz” anlamına gelir, kimse bunu Allah’a ait mutlak zaman kavramıyla karıştırmaz. Bu bakış açısına göre, niyet ve bağlam önemlidir.
---
Bir İnsan Hikâyesi: Dedemin Uyarısı
Rahmetli dedem, kelimelere çok önem verirdi. Bir gün mahallede komşu teyze, “Bu çocuk ezelden beri böyle” deyince, dedem gülümseyerek,
— “Teyze, ‘ezel’ Allah’a mahsus olur, biz ‘çok eskiden beri’ diyelim,” demişti.
O zamanlar çocuktum, anlam verememiştim. Yıllar sonra fark ettim ki, onun bu hassasiyeti, hem dinî hem de kültürel bir bilinçten geliyordu.
---
Erkeklerin ve Kadınların Yaklaşımı
- Erkekler genelde pratik ve sonuç odaklı düşünüyor: “Kardeşim, kelimeyi kullanıp kullanmamanın ne sonucu var? Yanlış anlaşılmayacaksa sorun yok.”
- Kadınlar ise daha çok duygusal ve topluluk odaklı yaklaşıyor: “Bizim çocuklar yanlış öğrenmesin, Allah’a mahsus şeyleri doğru anlatalım.”
Bu fark, kelimelerle ilgili dini hassasiyet tartışmalarında sıkça ortaya çıkıyor. Erkekler iletişim kolaylığına, kadınlar ise toplumsal aktarımın doğruluğuna odaklanıyor.
---
Gerçek Dünyadan Örnekler
1. TV Dizilerinde ve Şiirlerde: “Ezel” kelimesi çoğu zaman aşkın veya dostluğun başlangıcının çok eskilere dayandığını vurgulamak için kullanılıyor. Burada dini anlamı değil, edebi gücü ön planda.
2. Cami Vaazlarında: Vaizler, “Allah ezelî ve ebedîdir” diyerek kelimenin dini anlamını pekiştiriyor.
3. Günlük Hayatta: “Ezelden beri arkadaşım” dediğinizde, insanlar bunu “çok uzun zamandır” olarak anlıyor.
---
Verilere Dayalı Sonuç
- Arapça kökenli ve İslami literatürde özel anlamı olan bir kelime.
- Mecazi kullanım yaygın ve toplumda genellikle dini anlamda anlaşılmıyor.
- Hassasiyet dini bağlamda “Allah’a mahsus” kavramların başka varlıklar için kullanılmaması gerektiği düşüncesinden doğuyor.
- Dini kaynaklarda doğrudan yasak olduğuna dair açık bir hüküm yok, ancak niyet ve bağlam uyarısı var.
---
Topluluk Ruhu ile Bitirelim
Bu konuyu araştırırken şunu fark ettim: Kelimeler sadece sözlük anlamlarıyla değil, taşıdıkları manevi yüklerle de yaşar. “Ezel” kelimesi, hem kültürümüzde hem de inanç dünyamızda önemli bir yere sahip. Bazılarımız için bu kelimeyi kullanmak sadece bir alışkanlık; bazılarımız içinse inanç hassasiyetini koruma meselesi.
Siz ne dersiniz dostlar?
- Sizce “ezel” kelimesini günlük dilde kullanmak sakıncalı mı?
- Mecaz ile hakiki anlam arasındaki farkı toplumca yeterince biliyor muyuz?
- Dini hassasiyet ile dilin doğal evrimi arasındaki denge nasıl kurulmalı?
Haydi, fikirlerimizi paylaşalım. Belki de bu başlık, forumumuzda hem dil hem de inanç üzerine en keyifli sohbetlerden birine dönüşür.